Testament notarialny. Ile kosztuje? Czy można podważyć?

Sporządzenie testamentu umożliwia rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci w pełni zgodnie ze swoją wolą. To od spadkodawcy zależy, jaką formę wybierze – np. testament zwykły czy testament notarialny. Która jest korzystniejsza? Sprawdź, jakie są koszty sporządzenia testamentu u notariusza i jak wygląda proces.

Czym jest testament notarialny?

Testament notarialny to forma ostatniej woli, którą sporządza się u notariusza w postaci aktu notarialnego. Jest dokumentem urzędowym spisywanym w kancelarii notarialnej. Sporządzenie testamentu u notariusza jest płatne. Można w nim zamieścić zapis windykacyjny.

Wybór formy aktu notarialnego w przypadku spisywania testamentu zależy od woli testatora. Podczas procesu konieczne jest spełnienie formalności ustanowionych w przepisach.

Kto może sporządzić testament notarialny?

Sporządzić testament notarialny może tylko notariusz, który zdał egzamin zawodowy. Wyboru tej formy może dokonać każdy, kto ma zdolność testowania – czyli możliwość sporządzenia ważnego testamentu.

Zdolność testowania ma osoba fizyczna, która ukończyła 18 rok życia (bądź przed osiągnięciem pełnoletności zawarła związek małżeński) i nie została ubezwłasnowolniona. 

Jak sporządzić testament u notariusza?

Spisanie testamentu u notariusza wymaga osobistego stawiennictwa w kancelarii notarialnej i podania treści ostatniej woli. Po umówieniu wizyty wystarczy, że przyjdziesz do siedziby notariusza, a urzędnik sam zadba o prawidłowe przeprowadzenie czynności.

Zostaniesz pouczony o wszelkich ważnych okolicznościach związanych ze sporządzeniem rozrządzenia. Notariusz dopełni też starań, aby ustalić, czy masz zdolność testowania i zadba o prawidłowe spisanie dokumentu.

Ile kosztuje spisanie testamentu notarialnego?

Sporządzenie testamentu u notariusza jest płatne. Dokładna cena zależy od treści dokumentu. Podstawowy testament notarialny kosztuje 50 złotych. Do tego trzeba doliczyć podatek VAT (11,50 zł) i opłatę za wypis.

Więcej zapłacisz m.in. za testament zawierający zapis zwykły i polecenie (150 złotych netto) czy testament z zapisem windykacyjnym (200 złotych netto).

Korzyści ze sporządzenia testamentu notarialnego

Testament w formie aktu notarialnego ma szereg zalet. Podstawowa to możliwość uzyskania pomocy doświadczonego specjalisty, który dopełni wszelkich starań, aby sporządzone rozrządzenie było ważne. Wybierając spisanie testamentu u notariusza, nie musisz mieć żadnej wiedzy z zakresu wymogów formalnych testamentu – urzędnik sam sporządzi akt notarialny i przeprowadzi Cię przez proces.

Testament może być przechowywany w kancelarii notarialnej albo zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Po jego sporządzeniu otrzymasz również odpisy. Taki dokument urzędowy trudniej zgubić czy zniszczyć. Ostatnia wola w formie aktu notarialnego jest z tych względów uważana za pewniejszą.

Testament notarialny a testament własnoręczny

Testament notarialny i testament własnoręczny (holograficzny) mają tę samą moc. W szczególności testamentem zwykłym można odwołać testament notarialny.

Testament bez notariusza jest sporządzany bez udziału urzędnika i nie ma formy aktu notarialnego. Tym samym jego sporządzenie nie wiąże się z kosztami. W tym przypadku to spadkodawca musi jednak zadbać o spełnienie wymogów formalnych i samodzielne spisanie ostatniej woli.

Napisaliśmy osobny artykuł, gdzie odpowiadamy na pytanie jak napisać testament własnoręczny?.

Co dzieje się z testamentem notarialnym po śmierci spadkodawcy?

Zastanawiasz się, co zrobić z testamentem notarialnym po śmierci spadkodawcy? Zgodnie z przepisami każda osoba, u której znajduje się testament, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy, musi złożyć go w sądzie spadku, chyba że złożyła go u notariusza.

W praktyce, jeśli pomiędzy spadkobiercami nie ma sporu co do dziedziczenia, wszystkie formalności można załatwić w tej samej kancelarii notarialnej, w której doszło do sporządzenia testamentu. Odczytanie testamentu u notariusza i jego otwarcie są płatne, jednak będą najszybsze. Formalności mogą zostać zakończone nawet w ciągu jednej wizyty w kancelarii.

Zapis windykacyjny w testamencie notarialnym

Sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego ma dodatkową zaletę. Tylko w takim dokumencie można zawrzeć zapis windykacyjny. W ten sposób spadkodawca może przekazać określony przedmiot ze swojego majątku już w chwili otwarcia spadku (swojej śmierci). Własność przechodzi automatycznie (z mocy prawa), a potwierdzeniem nabycia jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia.

Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być rzecz oznaczona co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytko­wania lub służebności, a także ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Czy testament notarialny można podważyć?

Ważność testamentu notarialnego wstępnie weryfikuje notariusz. Dzięki temu ryzyko podważenia takiego testamentu w porównaniu do innych rodzajów ostatniej woli jest mniejsze. W szczególności to notariusz sporządza dokument w taki sposób, aby był ważny pod względem formalnym. W przypadku testamentu zwykłego już tylko zaniechanie sporządzenia dokumentu w całości pismem ręcznym sprawi, że rozrządzenie nie będzie ważne.

Nie zmienia to jednak faktu, że testament notarialny również można podważyć. W odróżnieniu od testamentu własnoręcznego argumenty dotyczą najczęściej okoliczności związanych ze zdolnością testowania, a nie niedopełnieniem warunków formalnych.

Kiedy testament notarialny jest nieważny?

Testament notarialny jest nieważny, jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. jeśli spadkodawca miał demencję), pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści albo pod wpływem groźby (takiej, która była realna).

Czym jest Notarialny Rejestr Testamentów?

Notarialny Rejestr Testamentów umożliwia zabezpieczenie sporządzonego testamentu. Pozwala zarówno potwierdzić istnienie ostatniej woli, jak i łatwiej dotrzeć do dokumentu. Wpis do rejestru odbywa się na wniosek testatora i jest bezpłatny. Z Notarialnego Rejestru Testamentów można dowiedzieć się, że rozrządzenie istnieje i w jakiej kancelarii zostało złożone. Baza nie zawiera jednak informacji o treści ostatniej woli, w tym w szczególności co do osób powołanych do spadku.